Samengesteld of origineel? 

Het vergt nogal wat kennis om te ontdekken uit welk tijd, welke streek en van welke maker de kris toebehoort. En vaak tast je er dan nog net naast ook. Met de krissen in deze vitrine proberen we je te laten zien, hoe simpel en hoe ingewikkeld een kris kan zijn. 

Kris met originele uitrusting

Deze kris is bijzonder want zowel de kris zelf als zijn omhulsel bestaat nog uit de originele verpakking. De mooi afgewerkte handgreep en de schede zijn in beginsel op het lemmet gezet, en nooit verandert. Dat is vrij uniek. De schede en ook de greep is onderhevig aan slijtage en wordt in de loop der tijd menigmaal vervangen. Ook zeer kostbare krissen die prachtig ivoren grepen hebben, zilveren mendaks (ringen) of met stenen belegde schedes worden nog wel eens door verkocht in tijde van armoede of geldnood. Ze worden dan vervangen door simpele houten bekleding. Maar het krislemmet zelf doet men bij pusaka kris zelden weg. 

Deze Sumatraanse kris heeft een schede uit één stuk hout gesneden. Men noemt dit iras, en de houtsnijder heeft hiermee een waar kunstwerk op zijn naam gezet. Ook de greep is in dezelfde stijl gesneden, en maakt van beiden samen een mooi geheel. De eigenaren zijn heel zuinig op deze kris geweest. 

De pamor op deze kris is wel een veel voorkomend patroon. Dit patroon wordt Kulit Semangka genoemd, letterlijk vertaald, de schil van de watermeloen. Je ziet de vormen in de tekening terug. De voornaamste mystieke kracht van de pamor Kulit Semangka is het versoepelen van de omgang met mensen uit allerlei kringen. Daarnaast draagt de pamor ertoe bij dat men op een eenvoudige wijze aan de kost komt.

Kris met nieuwe uitrusting

Deze kris is een mooi voorbeeld van hoe de uitrusting van een kris, ook de kris mooier maakt. De kris zelf is een replica, maar wel gemaakt door een smid met kennis van zaken. De kris komt uit Oost Java, het Blambangan gebied (1800-1900). Maar de schede en handvat stelen de show en zijn kundig vakwerk. Het handvat is prachtig versierd met bloemen, vermoedelijk door een Madureze houtsnijder. De schuit is kleiner dan hij zou moeten zijn. Hij zou afgebroken kunnen zijn, en daarna weer mooi bewerkt door een houtsnijder waardoor het een unieke uitstraling krijgt. Meningen zijn daar natuurlijk over verdeeld. Maar de vraagt blijft: Waarom heeft iemand zo zijn best gedaan om een middelmatige replica zo'n mooie uitstraling te geven? Was het een handelaar die het geheel voor een mooie prijs wilde verkopen? Of was het persoon die gehecht was geraakt aan zijn kris, en deze graag wilde verzorgen omdat de kris zoveel voor hem betekend heeft?

Wat denk jij?