Batik Tulis

Batik Tulis betekent letterlijk punt (oud-Javaans) en schrijven (menulis = schrijven). Men 'schrijft' letterlijk de wax van punt naar punt. Batik Tulis doeken zijn batikdoeken die compleet met de hand geschreven zijn, zoals de doek die je hier ziet. Dat wil zeggen, men gebruikt een canting, een soort waxpen met een koperen bakje met tuitje waar de wax uitvloeit. Een oeroud Javaans raadsel legt de canting uit:

Het heeft de kelk van een bloem

de snavel van een roofvogel

Vijf volgen hem over het witte veld

en overal laat hij bloedsporen achter  

Aan beide zijden worden de motieven van de stof getekend met deze pen; de batik is aan beide kanten identiek. Om een batik tulis doek te maken is de batikmaakster vaak weken tot maanden bezig. Het tekenen met de was vraagt om uiterste concentratie. Wanneer er een foutje gemaakt wordt, is dit onherstelbaar. Het werk wordt door vrouwen gedaan en vereist heel veel geduld. Sterker nog, het werk vereist een spirituele discipline. Van oudsher, wordt in batiks de verering voor goden en voorouders vastgelegd. Gebatikte doeken zijn daarom onmisbaar bij (religieuze) rituelen. 

Het filosofische concept van dualisme is verankerd in de motieven op de batiks; de positie van Java tussen twee zeeen, het licht en het donker, de boven- en onderwereld, het mannelijke en het vrouwelijke worden steeds beiden verbeeld.